Meer melkgeld dankzij nieuw ras
De familie Peters schakelde noodgedwongen over op Jersey-koeien – en was zelf verrast over de voordelen.
Er was eigenlijk niets mis met hun koeien: elk dier gaf gemiddeld 11.000 kilo melk met 4,2 procent vet en 3,5 procent eiwit bij drie melkbeurten per dag. Geweldig! Maar dit was bij lange na niet genoeg gezien de Nederlandse eisen om de fosfaatuitstoot te verminderen. De familie Peters moest afscheid nemen van 91 van hun 291 koeien, waardoor ze niet langer kostendekkend konden werken. De boerderij kwam in de rode cijfers, terwijl de fosfaatrechten duurder werden. 'We moesten iets veranderen,' zegt melkveehouder Willy Peters.
Massa’s eiwit en vet
Hij was altijd al geïnteresseerd in Jersey-koeien. De vet/eiwitgehaltes zijn enorm goed: “Deze koeien zetten een kilo voer efficiënter om in vet en eiwit dan welk ander ras ook”, zegt de 51-jarige Peters. De relatief kleine dieren hebben ook niet veel voer nodig om vlees aan te zetten. Een berekening maakt het glashelder: voor 100 Holstein-koeien kunnen 130 Jersey-koeien worden gehouden op basis van de fosfaatvoorschriften. Bovendien was er geen kostbare verbouwing van de in 1974 gebouwde stallen nodig omdat Jersey-koeien kleiner zijn dan Holstein-koeien.
Dieren met een sterk karakter
Maar waar moesten ze honderd Jersey-koeien vandaan halen? In Denemarken vond de familie een eerste groep van 35 dieren. “Al na een paar dagen was het vetgehalte in de tank meer dan vijf procent!” Bij een ander Deens bedrijf kochten ze nog eens 250 koeien. Ze verkochten in één klap hun kudde van 185 Holstein-koeien, en nog diezelfde week arriveerden de 250 Jersey-koeien. “Toen de veewagens kwamen, vroegen we ons af of de koeien wel naar de melkstal zouden gaan. Maar nadat één koe het voortouw had genomen, volgden de anderen zonder problemen.” Qua karakter zijn het nieuwsgierige dieren die graag contact hebben met mensen. “Daarom houden we zoveel van ze.”
De huidige veestapel bestaat uit 280 Jersey-koeien, die tweemaal per dag worden gemolken in een 2 x 7 melkstal. De dagelijkse productie bedraagt ongeveer 22 kilo melk per koe. De laatst gemeten gehaltes waren 6,67 procent vet en 4,39 procent eiwit. De Jersey-koeien eten 19 kilo droge stof, terwijl de Holstein-koeien meer dan 23 kilo aten. Zij krijgen gras en maïs met krachtvoer als een compleet gemengd rantsoen. Om die hoge gehaltes te bereiken, hebben de Jersey-koeien relatief veel krachtvoer nodig, legt Peters uit.
Diese Kühe setzen ein Kilo Futter effizienter als jede andere Rasse in Fett und Eiweiß um.“
Landwirt Willy Peters aus Sint Anthonis.
Hoogwaardige verzorging
Een nadeel van deze koeien: ze zijn klein en heel mager. Als ze een dag niet eten, kunnen ze de volgende dag al uitgeput zijn door calciumgebrek. “Deze dieren hebben geen reserves”, zegt Peters. “Ik geef een kalf met diarree water met een elektrolyt, maar de tweede keer moet ik het melk geven om het gebrek aan energie te compenseren.” Uitval van een Jersey-koe is eveneens een dure aangelegenheid: een dier kost 1.700 euro, maar brengt bij verkoop slechts 300 euro op omdat het niet veel vlees heeft. “Daarom is het belangrijk om uitval te voorkomen.” En omdat de dieren zo weinig reserves hebben, moet de melkveehouder zeer goed op afwijkingen letten en zo nodig snel ingrijpen. Daarom dragen de dieren een halsband met sensor, die verbonden is met de smartphone van de melkveehouder. De sensoren meten 24 uur per dag het gedrag van iedere koe. Per koe worden de gegevens in realtime op het scherm getoond. Wanneer heeft de koe gegeten, hoe lang heeft ze erover gedaan, wanneer is ze begonnen met herkauwen, heeft ze hittestress of is ze tochtig? Het is in één oogopslag te zien in de app.
De familie Peters werkt nu bijna drie jaar met de Jersey-koeien. Zij willen niet meer terug. ? “Ik kan nu veel meer dieren houden met mijn fosfaatquotum dan met de oude kudde.”